Cytryna z pestki to powszechny obraz w naszych domach. Dla wielu z nas naturalnym odruchem jest zasadzanie w doniczkach, w których rosną już inne rośliny, pestek zużytych cytrusów. Często nie zastanawiamy się co zrobić po wykiełkowaniu i do czego mogą nam posłużyć nowo wyrośnięte siewki cytrusów. Często traktowane są jak bezużyteczne chwasty, jednak siewki te mają szereg zastosowań i mogą się przydać.
Rozmnażanie generatywne cytrusów
Rozmnażanie cytrusów przez wysiewanie nasion zaliczane jest do rozmnażania generatywnego i jest obok sadzonkowania i szczepienia cytrusów powszechnie stosowaną metodą propagacji. W warunkach domowych wyhodowanie cytrusa w ten sposób jest bardzo proste. Zwykle wybieramy najdorodniejsze pestki ze skonsumowanych owoców, dokładnie je myjemy i wsadzamy do ziemi, piasku lub ziemi z piaskiem na głębokość ok 1,5 cm. Takie podłoże utrzymujemy wilgotne i nie dopuszczamy do wyschnięcia. W zależności od gatunku i temperatury ziemi nasz pomarańcz, mandarynka czy cytryna, powinny wykiełkować z pestki za 2 do 4 tygodni.
Kiedy cytryna z pestki wytworzy dwa właściwe liście przesadzamy ją do małego pojemnika, w którym będzie rosnąć rok do 2 lat zanim znów ją przesadzimy do większego. Instrukcję wysiewu i uprawy cytrusów pestkowców na podkładki – komercyjnie, znajdziesz tutaj. W uprawie domowej możesz stosować się do wytycznych z tej podstrony.
Temperatura kiełkowania pestek cytrusów
Czym wyższa temperatura podłoża w którym posialiśmy pestki tym szybciej rośliny wykiełkują. Najszybciej się to wydarzy gdy zapewnimy 25’C – 30’C. Jest to trudne do zapewnienia w domu, dlatego pojemnik z wysianymi pestkami należy postawić na osłonecznionym parapecie. W zimie dobrą praktyką jest ustawianie pojemnika na parapecie nad grzejącym kaloryferem. W większości przypadków kiełkowanie cytrusów z pestki odbywa się bez żadnych problemów, w warunkach pokojowych, w temperaturze ok 20’C.
Siewki cytrusów i ich charakterystyka
- Siewki cytrusów, czyli roślin cytrusowych wyhodowanych z pestek, charakteryzują się większym wigorem od tych rozmnożonych metodą wegetatywną.
- Osiągają większe rozmiary od ukorzenionych cytrusów.
- Są zwykle bardziej cierniste
- Są bardziej odporne na choroby, szkodniki i niskie temperatury.
- Mają bardziej rozwinięty, głębszy i szerszy system korzeniowy.
- Nie zawsze siewka będzie taka sama genetycznie jak ta mateczna, z której owocu pozyskana jest pestka. Np. cytryna z pestki może być tak naprawdę mieszańcem. Więcej o cytrusach mono i poliembrionalnych czytaj tutaj.
- Cytrusy z pestek nie będą kwitnąć i rodzić owoców (tak szybko jak te rozmnożone wegetatywnie lub przez szczepienie). Więcej o tym na dole strony.
Zastosowanie cytrusów z pestki
Cytryna z pestki ma wielorakie zastosowanie. W większości przypadków uprawiając ją mamy nadzieję otrzymać ornamentalne drzewko, które będzie zdobiło wnętrze naszego mieszkania. Jak się okazuje cytrusy – pestkowce mogą posłużyć nam do paru innych rzeczy, o których nie mieliśmy pojęcia.
Pestkowce cytrusowe na podkładki
Dla osób, które chcą rozmnażać cytrusy przez szczepienie, pestkowce mogą posłużyć jako podkładki cytrusowe. Wysiewanie pestek cytrusów to darmowa metoda wytworzenia takich podkładek. Na podkładkach możemy wszczepiać zrazy odmian szlachetnych i przez to uzyskiwać nowe, owocujące cytrusy.
Cytryna z pestki w kuchni
Cytryna oraz inne cytrusy to nie tylko owoce. Zastosowanie mają również ich liście, których nie kupimy w polskich sklepach. Liście cytrusów możemy pozyskać właśnie z wyhodowanych z pestki drzewek cytrusowych. Z liści cytryny możemy przygotować zdrowy napar herbaciany, a liście Limy Kaffir są doskonałą przyprawą do dań, szczególnie dań tajskich. Liście cytrusów są często używane do zawijania klopsików, piersi z kurczaka, pieczonej wieprzowiny, owoców morza, które następnie zabezpiecza się wykałaczką i grilluje, gotuje na parze lub piecze. W listki pomarańczy owija się kawałki wędzonej mozzarelli, goudy lub innych serów. Liście cytrusów można dodać do różnego rodzajów sosów, zup i curry. Mogą tez pełnić funkcję dekoracyjną na talerzu.
Ozdobne drzewko cytrynowe z pestki
Najważniejszym powodem dla którego siejemy pestki cytrusów, jest chęć posiadania swojego drzewka cytrusowego. Drzewko takie ma pełnić głównie funkcję ozdobną. Chcąc wnieść trochę zieleni do naszego domu nie musimy wydawać pieniędzy na drogie nieraz rośliny ze sklepu ogrodniczego. Cytrusowy pestkowiec szybko rośnie i w ciągu roku możemy dochować się ok 30 cm rośliny. W ciągu kilku lat taki cytrus, jeśli dobrze o niego zadbamy, może przekształcić się w dorodne drzewo. Oczywiście jego wielkość i formę możemy kreować tak jak tylko chcemy przycinając go. Drzewko cytrynowe wnosi do naszych pomieszczeń urozmaicenie i zdrowie. Posiada funkcje oczyszczające powietrze, wchłaniając dwutlenek węgla i szkodliwe związki zawarte w nim.
Czy cytryna z pestki zaowocuje?
Pisząc o zastosowaniu cytrusów pestkowców w kuchni wymieniliśmy tylko zalety ich liści. A co z tym z czego słyną te rośliny – z owocami?
Sprawa jest dość skomplikowana ponieważ okazuje się, że większość z nas nigdy z drzewek cytrusowych wyhodowanych z pestek, w naszym domu nie otrzyma owoców. Pestkowce w przeciwieństwie do cytrusów szczepionych i otrzymanych przez sadzonkowanie, mogą nigdy nie zakwitnąć i wydać owoców. Jeśli już, to może to zająć kilkanaście czy nawet powyżej 20 lat.
Nasza doniczkowa pomarańcza, czy cytryna z pestki musi stać się dużym, rozkrzewionym drzewem, czyli przejść tzw. okres młodociany cytrusów, aby zacząć rodzić owoce. Okres młodociany cytrusów jest w dużej mierze zależny od warunków ich uprawy. Czym lepsze warunki tym roślina szybciej osiąga duże rozmiary i może zakwitnąć. Warunki domowe w Polsce (parapet itp.) są o wiele mniej optymalne niż np. warunki uprawy w krajach śródziemnomorskich. Tak samo duży wpływ na szybsze przebycie okresu młodocianego ma to, czy roślina hodowana jest w gruncie czy w ograniczającej ją doniczce. Normalnym jest, że cytryna z pestki uprawiana w ogrodzie np. na Sycylii wyda owoce w ciągu 5 lat, a w Polsce uprawiana w doniczce w mieszkaniu nie zakwitnie nigdy.
Cytryna z pestki może nie dać owoców jakie oczekiwaliśmy
Jeśli już jakimś cudem nasz cytrus z pestki wyda owoce – np. gdy uprawiamy go w gruncie w ogrzewanej szklarni – mogą one nie być takie jakich oczekujemy. Mogą się różnić od owocu z drzewa matki. Dzieje się tak ponieważ w świecie cytrusów istnieją te, które produkują w owocach pestki jedno zarodkowe i wielozarodkowe. Z jednozarodkowych powstają rośliny inne genetycznie. Może więc stać się tak, że liście, wzrost, odporność na choroby i w końcu wygląd owoców będą inne. Dobrym przykładem jest Cytryna Meyera, która rosnąca z pestki nigdy nie będzie taka sama jak drzewo macierzyste. Taka cytryna z pestki będzie posiadać inne cechy i może być całkiem nową odmianą.
