Skąd pochodzi Cytryna Zwyczajna?
Pochodzenie cytryny nie jest do końca pewne, chociaż uważa się, że cytrus pierwotnie rósł w Assam (region północno-wschodnich Indii), w Północnej Birmie lub Chinach. Choć niektóre źródła podają, że cytryna jest mieszańcem limonki Citrus aurantifolia z cytronem Citrus medica, badania molekularne wykazały, że to hybryda cytronu i pomarańczy gorzkiej Citrus aurantium (Moore 2001). Cytryna Zwyczajna na przestrzeni wieków ewoluowała tak bardzo, że mimo iż jest mieszańcem, traktowana jest jako autonomiczny gatunek Citrus limon.
Systematyka
Gatunek: Citrus limon Burm. f. Rodzina: Rutowate, Rutaceae
Historia cytryny
Cytryna zwyczajna była znana w Chinach już w 500 r. p.n.e. Jej owoce dotarły do Europy – do południowych Włoch – około II w. n.e. w czasach starożytnego Rzymu. Jako roślina C. limon nie była wtedy jeszcze uprawiana na dużą skalę, a ludność dopiero poznawała jej właściwości i zastosowanie. Około 700 r. cytryna została wprowadzona na bliski wschód do Persji i Iraku a także Egiptu.
Pierwsze wzmianki o cytrynie w literaturze pojawiły się w X-wiecznych Arabskich tekstach o rolnictwie. Citrus limon zaczęła wtedy być uprawiana w krajach bliskiego wschodu, także jako roślina ornamentalna. Między 1000 a 1150 rokiem rozpowszechniła się w krajach śródziemnomorskich – w Grecji, Hiszpanii i Afryce Północnej. Była rozdystrybuowana przez Krzyżowców wracających z wypraw krzyżowych, po tym jak odkryli, że rośnie w Palestynie. W chinach uprawiana była między 760 – 1297 r.
Cytryna stała się w pełni kulinarna w Europie w XV wieku. Pierwsza znacząca uprawa cytryny w Europie rozpoczęła się w Genui około 1450 roku. W 1493 nasiona cytryny zostały przywiezione przez Krzysztofa Kolumba na Hispaniolę a potem na Florydę.
Ostatnio bardzo popularna stała się tzw. Cytryna Skierniewicka (Ponderosa), która w zasadzie nie jest zaliczana do odmian gatunku C. limon. Jest mieszańcem powstałym po skrzyżowaniu Cytronu i Pomelo i błędnie nazywana cytryną. Cytrus sprowadzony do naszego kraju pod koniec lat 70-tych XX wieku, jest bardziej rozpoznawany niż każdy inny. W Polsce ceni się go szczególnie za produkcję olbrzymich owoców osiągających wagę do 1 kg.
Między 1751 a 1768 cytryna dotarła do Kalifornii. W Nowym Świecie nie wykorzystywano w pełni właściwości cytryny i była ona głównie rośliną ozdobną lub leczniczą. Dopiero w XIX wieku zaczęła być uprawiana komercyjnie, zarówno w Kalifornii jak i na Florydzie. Zaczęto zakładać sady, a owoce wykorzystywano w przetwórstwie. Mróz, który wystąpił zimą na przełomie 1894–1895 roku na Florydzie, spowodował tak drastyczne straty w sadach, że komercyjna kultura cytrynowa na Florydzie przestała istnieć. Uprawę cytrusa wznowiono tam dopiero w 1953 roku.
Do Australii cytrynę przywiózł kapitan James Cook w roku 1788.
Uprawa w dzisiejszych czasach
W dzisiejszych czasach cytryna zwyczajna uprawiana jest komercyjnie w krajach basenu Morza śródziemnego tj. w Hiszpanii, Maroku, Włoszech, Grecji, Turcji, na Cyprze w Libanie i Izraelu. W Stanach Zjednoczonych odpowiedni klimat znalazły w Kalifornii, na Florydzie i w Arizonie.
W czołówce producentów owoców cytryny znajdują się również Meksyk, Indie, Chiny, Argentyna, Chile i Brazylia z około 65% globalnej produkcji. Gaje cytrynowe znajdziemy również w Australii, Nowej Zelandii, RPA, Iranie, Gwatemali czy tropikalnym Belize.
Cytryna zwyczajna jako drzewko doniczkowe
Gatunek stał się, zwłaszcza w ostatnim czasie, cenionym cytrusem doniczkowym. Roślina rośnie dobrze w kontenerze, jako cytryna z pestki oraz jako szczepione na podkładce drzewko. Kwitnące i owocujące drzewko cytrynowe jest obecnie łatwo pozyskać. Cytrusy oferowane są w supermarketach, sklepach ogrodniczych lub sklepach internetowych.
Cytryna zwyczajna, przy odpowiedniej pielęgnacji, może być uprawiana w doniczce nawet w mieszkaniu. Przy zapewnieniu odpowiedniej temperatury zimowania, odpowiedniej ilości światła i optymalnej wilgotności powietrza, roślina może przez wiele lat w zdrowiu rosnąć i rodzić wartościowe owoce. Od wiosny do jesieni zaleca się, aby drzewko cytrynowe przebywało na zewnątrz np. na przydomowym tarasie lub w ogrodzie.
Kolekcja cytryn eCytryna.pl uprawiana jest w całosezonowych szklarniach, które są wymarzonym miejscem dla cytrusów.
